A ventiquattro voci

Annibale Padovano (1527-15 marzo 1575): Messa a 24 voci, eseguita probabilmente in occasione delle nozze del duca Guglielmo V di Baviera con Renata di Lorena (1568). Huelgas Ensemble, dir. Paul van Nevel.
Versione con coro, 2 cornetti e trombone:


Versione con 3 parti vocali e 21 parti strumentali:


Guglielmo V di Baviera e Renata di Lorena Guglielmo V di Baviera e Renata di Lorena

Elegia – VI

Costanzo Festa (c1485/90-1545): Quis dabit oculis nostris, elegia in morte di Anna di Bretagna, regina di Francia. Huelgas Ensemble, dir. Paul van Nevel.

Quis dabit oculis nostris fontem lachrymarum?
Et plorabimus die ac nocte coram Domino?
Britannia, quid ploras? Musica sileat.
Francia, cur deducta lugubri veste
maerore consumeris?
Heu nobis, Domine, defecit Anna,
gaudium cordis nostri.
Conversus est in luctum chorus noster.
Cecidit corona capitis nostri.
Ergo ululate pueri, plorate sacerdotes,
ululate senes, lugete cantores,
plangite nobiles et dicite:
Anna, Anna, requiescat in pace.

La regina Anna di Bretagna, consorte di Luigi XII di Francia, morì il 9 gennaio 1514; le cerimonie funebri durarono quaranta giorni.

Amaræ morti ne tradas nos

Jacobus de Kerle (c1531 - 7 gennaio 1591): Media vita in morte sumus, mottetto a 6 voci (pubblicato in Selectae quaedam cantiones sacrae, Norimberga 1571). Huelgas Ensemble, dir. Paul van Nevel.

Media vita in morte sumus
Quem quaerimus adjutorem nisi te, Domine?
Qui pro peccatis nostris juste irasceris.

Sancte Deus, Sancte fortis,
Sancte et misericors Salvator,
Amaræ morti ne tradas nos.

Kerle, Media vita

In æternum

Pierre de Manchicourt (c1510 - 5 ottobre 1564): Laudate Dominum omnes gentes, mottetto a 6 voci. Huelgas Ensemble, dir. Paul van Nevel.

1ª pars:

Laudate Dominum, omnes gentes;
laudate eum, omnes populi:
  resurrexit Dominus, alleluia.
Unus est Christus qui regnat;
laudate Dominum, omnes gentes:
  Christus triumphat, alleluia.
Unus est Christus qui renovat;
laudate eum, omnes populi:
  Christus glorificat, alleluia.
Unus est Christus qui coronat;
  laudate Dominum, omnes gentes, alleluia.

2ª pars:

Plaudite ergo, omnes gentes,
quoniam confirmata est super nos misericordia ejus, alleluia;
  et veritas Domini manet in æternum:
  laudate eum, omnes populi.
 

Questo mottetto ha una caratteristica che lo rende unico fra le composizioni congeneri dell’epoca di Manchicourt: presenta un refrain sulla parola «alleluia», riproposto cinque volte (prima pars: a 0:54, 1:45, 2:36, 3:19; secunda pars: a 4:52), continuamente variato.

Qui gioventù finisce

 
Jan Pieterszoon Sweelinck (1562 - 1621): Mein junges Leben hat ein End, Lied spirituale a 4 voci. Nederlands Kamerkoor, dir. Paul van Nevel.

Mein junges leben hat ein end,
mein freud und auch mein leid,
Mein arme seele soll behend
Scheiden von meinem leib.
Mein leben kan nicht länger stehn,
Es ist sehr schwach, es muß vergehn,
Es fährt dahin mein freud.

Es fährt dahin ein weiten weg
Die seel, mit grossem leid,
Den leib man traurig ins grab legt,
Wie aschen er zerstäubt,
Als wenn er nie gewesen wär,
Auch nimmermehr wär kommen her,
Aus meine mutterleid.

Ich scheide, arme welt, von dir,
Verlassen muß ich dich!
Ich habe keine freude hier,
Von dir muß scheiden ich:
Es bleibet mir hier keine ruh,
Man drück mir dann die augen zu:
Das muß ich klagen dir.

Ich klag nicht, das ich scheiden soll
Von dir, du scnöde welt,
Allein mein herz ist traurens voll,
Daß mich mein sünd üb’rfällt,
Die ich mein tag begangen hab,
Die hilft mir von dem leben ab,
Und bringt den leib ins grab.

O Jesu Christ, du höchster Gott!
Was hab ich doch gethan!
All meine sünd und missethat
Klagen mich heftig an:
Dennoch will ich verzagen nicht
Vor dein’m göttlichen angesicht,
Um gnad ruf ich dich an.

Ach Herre Gott! mein creutz und noth
Ertrag ich mit geduld,
Und bitte dich, Herr Jesu Christ!
Wollst mir verzeihn mein schuld,
Hilf das ich dich recht fassen kan,
Ach nim dich eine gnädig an
Und ewiglich nicht laß.


Sweelinck: 6 Variazioni sul Lied Mein junges Leben hat ein End SwWV 324. Monica Czausz all’organo Hildebrandt (1723) della chiesa di Störmthal (Sassonia).


Exquisite variations he was now describing on an air Youth here has End by Jans Pieter Sweelinck, a Dutchman of Amsterdam where the frows come from.

Si diffondeva ora sulle deliziose variazioni sull’aria Qui gioventù finisce di Jans Pieter Sweelinck, un olandese di Amsterdam dove fanno le frau.

(James Joyce, Ulisse ; traduzione di Giulio de Angelis)


Chiel Meijering (15 giugno 1954): Mein junges Leben hat (k)ein End per quartetto d’archi (2007), rielaborazione delle variazioni di Sweelinck. Utrecht Stringquartet.

SwWV 324

I giorni oscuri e le dogliose notti

Giaches de Wert (c1535 - 6 maggio 1596): Mia benigna fortuna, madrigale 5 voci (pubblicato nel Nono Libro de madrigali a cinque et sei voci, 1588, n. 7) su testo di Francesco Petrarca (Canzoniere CCCXXXII). Huelgas Ensemble, dir. Paul van Nevel.

Mia benigna fortuna e ‘l viver lieto,
i chiari giorni et le tranquille notti
e i soavi sospiri e ‘l dolce stile
che solea resonare in versi e ‘n rime,
vòlti subitamente in doglia e ‘n pianto,
odiar vita mi fanno, et bramar morte.

Crudel, acerba, inexorabil Morte,
cagion mi dài di mai non esser lieto,
ma di menar tutta mia vita in pianto,
e i giorni oscuri et le dogliose notti.
I mei gravi sospir’ non vanno in rime,
e ‘l mio duro martir vince ogni stile.